GEZONDHEID
HART - EN VAATZIEKTEN
Wat is cholesterol
Cholesterol is een vetachtige stof die nodig is voor een goede werking van het lichaam. Een teveel
aan cholesterol in het bloed is schadelijk voor de gezondheid.
Cholesterol is afkomstig uit twee bronnen: enerzijds maakt het lichaam zelf cholesterol aan in de
lever, anderzijds nemen wij cholesterol op via onze voeding. Niet alleen de totale cholesterol is
belangrijk maar ook de verhouding HDL/LDL.
Om een goede verhouding te bekomen is het belangrijk voldoende enkelvoudige- en meervoudige
onverzadigde vetten te gebruiken in de voeding.
Vetten in de voeding
Ook de juiste keuze van vetten is belangrijk. Vetten zorgen voor de meeste energie namelijk 9 kcal
per gram. Naast energie leveren ze ook bepaalde vitamines.
Verzadigd vet
Te veel verzadigde vetten in de voeding is ongewenst. Ze verhogen het cholesterolgehalte in het
bloed en daarmee de kans op hart- en vaatziekten. Wees dus matig met het gebruik van producten
rijk aan verzadigde vetzuren.
Onverzadigd vet
Onverzadigd vet verlaagt het cholesterolgehalte en daarmee de kans op hart- en vaatziekten. De
verhouding tussen de verschillende soorten is belangrijk. Probeer daarom te variëren in de keuze.
Op de verpakking van margarines, minarines, baken braadproducten en koffiemelk staat vaak
aangegeven of een product rijk is aan onverzadigd vet, linolzuur, linoleenzuur, omega-6 vetzuur of
omega-3 vetzuur.
Triglyceriden
Triglyceriden zijn een soort van vetcellen in je bloedbaan. Een overmatige inname van verzadigde
vetten, enkelvoudige suikers en alcohol verhogen de triglyceriden in het bloed.
Tips en Tricks
Vermijd te hoge bloeddruk
Streef naar een gezond gewicht.
Eet voldoende groenten en fruit.
Beperk uw alcoholinname: maximum 10 alcoholconsumpties per week. Maak niet alle dagen
gebruik van alcohol
Gebruik van voedingsvezels: oplosbare vezels in groenten, fruit, peulvruchten, maïs en haver
doen de slechte cholesterol (LDL) dalen, door binding waarbij de cholesterol meer
uitgescheiden wordt via de stoelgang. Groenten bevatten veel vezels, gebruik hiervan
dagelijks een grote portie. Gebruik ook dagelijks fruit.
J Vezels in haver zorgen voor een hogere stroperigheid in de dunne darm met lagere
absorptie van galzuren tot gevolg, waardoor er een hogere productie van galzuren dient te
ontstaand. Galzuren worden gemaakt uit cholesterol en zo zal het LDL-cholesterol ook
kunnen dalen. Het gebruik van volkoren producten is aan te bevelen, ook het nut van
havermout is bewezen, zet het dus eens op je menu.
BRAKEN BIJ CHEMO- OF RADIOTHERAPIE
Algemeen
Door de therapie kan de braakreflex in de hersenen geprikkeld worden. Dit veroorzaakt klachten van
misselijkheid of zelfs braken.
De ernst en de duur van de misselijkheid hangt af van de soort en de dosis behandeling die je krijgt
en verschilt van persoon tot persoon.
Negatieve associaties van voedsel met bepaalde ervaringen tijdens de ziekte of therapie kunnen ook
misselijkheid of braken veroorzaken.
De klachten kunnen optreden tijdens de toediening van de therapie of de eerstvolgende uren of
dagen erna.
Drinken
Drink dagelijks 1,5 tot 2 liter met kleine slokjes.
Kies hoofdzakelijk voor zoutrijke dranken.
Vermijd koolzuurhoudende dranken. Laat het gas uit koolzuurhoudende dranken
ontsnappen alvorens ze op te drinken. Dit kan je doen door de fles open te laten staan of er
een suikerklontje in te werpen.
Bruisdranken kunnen soms voor verlichting zorgen, het gebruik hiervan zal persoonlijk
moeten bekeken worden.
Water, maar ook cola, appelsap, limonade, isotone sportdranken en thee worden over het
algemeen goed verdragen.
Vermijd het gebruik van koffie en alcoholische dranken.
Als je te weinig drinkt, kan dat het gevoel van misselijkheid erger maken, forceer je echter
niet.
Zuigen op een ijsblokje kan helpen om een plotse aanval van misselijkheid te beperken en
eventueel braken te voorkomen. De ijsblokjes kan je maken met verschillende smaken door
bijvoorbeeld cola of limonade in te vriezen.
Drink niet juist voor of tijdens de maaltijd. Best is om pas 1 uur na de maaltijd te drinken.
Drink voldoende tijdens en na de therapie daar er extra afvalstoffen uit het lichaam moeten
verwijderd worden.
Voeding
Forceer je niet om te eten, eet vooral waar je zin in hebt.
Begin met een kleine hoeveelheid vloeistof om zo uit te breiden naar melkproducten om dan
over te schakelen naar kleine hoeveelheden vaste voeding.
Eet op tijdstippen waarop de misselijkheid minder is, zelfs als dat ‘s nachts is.
Stem de grootte van de maaltijd af op jouw eetlust. De aanblik van een vol bord is vaak
ontmoedigend. Gebruik liever regelmatig kleine maaltijden, want een lege maag kan
eveneens een misselijk gevoel geven.
Neem geen koude en warme bereidingen tijdens eenzelfde maaltijd.
Vermijd eenzijdige, vetrijke maaltijden.
Bruin brood met een fijngemalen korrel (bv. lichtbruin brood) mag gebruikt worden.
Vermijd groenten die gasvorming kunnen veroorzaken zoals koolsoorten, peulvruchten, ui,…
.
Bereid de maaltijden in een microgolfoven als je misselijk wordt van etensgeuren.
Wanneer warme gerechten je een misselijk gevoel geven, kies dan voor een slaatje van
gekookte koude groenten met deegwaren en vis, vlees of ei.
Ochtendmisselijkheid kan je verminderen door enkele droge toastjes te eten voor het
opstaan.
Kauwgom, waterijsjes of zachte stukjes fruit helpen soms tegen de misselijkheid.
Leefregels
Goede mondhygiëne is zeer belangrijk
Bij misselijkheid langzaam en diep inademen via de neus
Las een voedingspauze in bij hevige misselijkheid
Rust na de maaltijd, bij voorkeur in een zittende positie
Zorg voor voldoende afleiding zoals lezen, muziek, radio, tv of hobby’s
Verlucht de keuken goed, zeker als je misselijk wordt van etensgeuren
Doe eventueel relaxatieoefeningen
Als je hebt moeten braken, spoel dan jouw mond
Misselijkheid na bestraling
Aangeraden wordt om niet te eten of te drinken meteen na de behandeling. Gebruik pas een
maaltijd op het moment dat voedsel verdragen wordt, ook al is dit ‘s avonds laat.
Bestraling van de maag
Nuttig de eerste 2 uur na de bestraling niets. Start dan met thee en beschuit, een yoghurt, een kop
soep of bouillon. Als dat wordt verdragen kunnen, bij voorkeur kleine maaltijden worden
ingeschakeld.
Misselijkheid na chemotherapie
Eet tijdens de kuurdagen wat je kan en haal tussen de kuurdagen de schade in.
Dankzij nieuwe medicijnen kunnen nevenwerkingen sterk worden verminderd of zelfs volledig
worden voorkomen. De arts zal voor je, in functie van de soort chemotherapie, het meest geschikte
geneesmiddel voorschrijven of een combinatie van meerdere middelen. Bij onvoldoende resultaat
kan je arts deze aanpassen. Sommige sterkere antibraakmiddelen kunnen milde nevenwerkingen
zoals obstipatie en hoofdpijn veroorzaken.
L Geen vocht kunt binnenhouden
L De antibraakmiddelen niet kunt innemen
L Meerdere dagen geen voeding kunt innemen
L Vermagert zonder dit te kunnen compenseren voor je volgende kuur
Tekenen van uitdroging vertoont: een gevoel van dorst, een droge en gerimpelde huid, een
droge mond en tong, duizeligheid, weinig of niet meer wateren
